Theo Bộ Xây dựng, những nội dung của nghị định 64/2012/NĐ-CP về cấp giấy phép xây dựng đã được quy định tại Luật xây dựng và Luật quy hoạch đô thị.
Những vướng mắc hiện nay là do việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị tại các địa phương triển khai chậm.
Theo phản ảnh của đại biểu Nguyễn Thị Huệ, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk, việc cấp giấy phép xây dựng (GPXD) quy định tại nghị định 64/2012/NĐ-CP ngày 4-9-2012 của Chính phủ gây một số vướng mắc khi triển khai vào thực tiễn.
Theo quy định tại nghị định này, muốn được cấp GPXD bắt buộc phải nộp hồ sơ có bản vẽ do cá nhân, đơn vị có năng lực đo vẽ và bản vẽ phải được thẩm định, phê duyệt. Trong khi có những ngôi nhà xây dựng đơn giản ở nông thôn có thể tự thiết kế, không cần thuê đo vẽ, thẩm định mà vẫn bảo đảm an toàn chất lượng xây dựng.
Còn theo phản ảnh của các sở xây dựng thì cơ sở để cấp giấy phép theo nghị định này là phải căn cứ vào quy hoạch chi tiết xây dựng (1/500), quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị, thiết kế đô thị, nhưng nhiều địa phương chưa có các quy hoạch này, nhất là các tỉnh vùng sâu vùng xa, nên chưa thể cấp GPXD từ ngày 20-10-2012 do không đủ cơ sở pháp lý.
Về các vấn đề đại biểu Huệ nêu, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:
Nhà ở dưới 3 tầng người dân được tự tổ chức thiết kế
Việc ban hành nghị định số 64/2012/NĐ-CP là để hướng dẫn Luật xây dựng năm 2003 về cấp phép xây dựng. Nghị định về cấp phép xây dựng cụ thể hóa các quy định về cấp GPXD đã được quy định trong Luật xây dựng.
Theo đó, điều kiện để được cấp GPXD được quy định tại điều 5 và điều 6 nghị định 64/2012/NĐ-CP là cụ thể hóa điều 65 Luật xây dựng. Tại điều này đã hướng dẫn: Tùy theo quy mô, tính chất, địa điểm xây dựng mà công trình, nhà ở phải đáp ứng các điều kiện theo quy định, có thể có công trình phải đáp ứng tất cả các điều kiện, nhưng có công trình, nhà ở chỉ cần đáp ứng một số điều kiện trong số các điều kiện đó.
Hồ sơ đề nghị cấp GPXD nhà ở riêng lẻ nông thôn thực hiện theo điều 8 nghị định 64/CP và thông tư hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Ở nông thôn chỉ cấp GPXD đối với khu vực đã có quy hoạch điểm dân cư nông thôn được duyệt hoặc những khu vực UBND huyện quy định khi xây dựng phải có GPXD.
Những khu vực chưa có quy hoạch điểm dân cư nông thôn được duyệt hoặc chưa có quy định của UBND huyện thì khi xây dựng nhà ở tại nông thôn không phải xin GPXD.
Quy định về điều kiện phải phù hợp với quy hoạch chi tiết, quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị, thiết kế đô thị chỉ áp dụng đối với công trình, nhà ở tại đô thị. Trường hợp khu vực đô thị đã ổn định chức năng thì không phải lập quy hoạch chi tiết mà chỉ lập thiết kế đô thị để làm căn cứ cấp GPXD.
Bộ Xây dựng sẽ có hướng dẫn cụ thể về hồ sơ đề nghị cấp GPXD đối với nhà ở nông thôn, theo đó bản vẽ yêu cầu đơn giản, chỉ có sơ đồ mặt bằng công trình. Đồng thời theo quy định tại khoản 3 điều 5 nghị định 64/2012/NĐ-CP, đối với nhà ở dưới 3 tầng, hộ gia đình được tự tổ chức thiết kế và phải chịu trách nhiệm về an toàn của công trình và các công trình lân cận mà không cần thiết phải thuê tư vấn cũng như thẩm định phê duyệt thiết kế như đối với công trình yêu cầu phải lập dự án.
Một số điều kiện lùi thời điểm áp dụng tới 1-7-2013
Những quy định nêu trên của nghị định 64/2012/NĐ-CP thật ra đã được quy định tại Luật xây dựng năm 2003 và Luật quy hoạch đô thị năm 2009, nghị định 64/2012/NĐ-CP không đặt ra các điều kiện mới nào. Những vướng mắc hiện nay là do việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị tại các địa phương triển khai chậm.
Do vậy, đề nghị các địa phương cần đẩy mạnh việc triển khai thực hiện công tác quy hoạch và thiết kế đô thị để làm cơ sở cho việc cấp GPXD và quản lý trật tự xây dựng, đảm bảo có được đô thị hiện đại, nông thôn đáp ứng các tiêu chí nông thôn mới.
Để tháo gỡ vướng mắc này, ngày 7-12-2012 Chính phủ đã có nghị quyết số 83/NQ-CP, theo đó điều kiện cấp GPXD quy định tại điểm b khoản 1 điều 6 nghị định 64/2012/NĐ-CP (đối với công trình xây dựng ở khu vực, tuyến phố trong đô thị đã ổn định nhưng chưa có quy hoạch chi tiết thì phải phù hợp với quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị hoặc thiết kế đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành) sẽ được lùi tới thời điểm 1-7-2013 để các địa phương triển khai các điều kiện đảm bảo việc cấp GPXD theo đúng quy định của pháp luật.
Đồng thời ngày 20-12-2012, Bộ Xây dựng đã ban hành thông tư số 10/2012/TT-BXD hướng dẫn thực hiện cụ thể đối với từng loại công trình và nhà ở riêng lẻ tại đô thị, nhà ở riêng lẻ tại nông thôn, trong đó có tính đến các điều kiện về quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị đối với các công trình, nhà ở xây dựng tại các khu đô thị đã ổn định về chức năng cho phù hợp với tình hình thực tế.