Hoàn công nhà ở là một thủ tục cần thiết để hợp thức hóa nhà ở về mặt giấy tờ. Việc thực hiện các bước trong quy trình hoàn công nhà ở không phải là một điều dễ dàng dành cho bất cứ chủ nhà nào. Với chúng tôi, những người thường xuyên tiếp xúc với quy trình này đều có chung một nhận xét:
Việc xác định quy trình này dễ hay khó nằm ở phần nhiều cách áp dụng các thủ tục của hoàn công trên thực tế, mà làm được điều này ngoài kỹ năng thì còn cần rất nhiều kinh nghiệm.
Quy trình hoàn công nhà ở là một chuỗi các thủ tục nối tiếp nhau, từ quy trình này ngay từ bước khởi đầu đến thời điểm kết thúc, kết quả phải là nhà ở được hoàn công. Nhưng thực tế đã có bao nhiêu người tự đi hết được quy trình này một cách thuận lợi. Và còn bao nhiêu người đang ở một giai đoạn nào đó của quy trình này mà quay lại thì không thể, tiến tiếp thì chẳng xong.
Là người có kinh nghiệm và có kiến thức xoay quay việc hoàn công nhà ở. Chúng tôi luôn chia sẻ với chủ nhà ở về những khó khăn, vướng mắc thường xuyên gặp phải trong quy trình hoàn công này.
Đó là một quy trình bắt buộc với nhiều căn nhà, nhưng lại không phải dễ dàng để thực hiện trọn vẹn quy trình. Dưới đây chúng tôi muốn giới thiệu về Quy trình hoàn công xây dựng nhà đó, để các bạn có cái nhìn tổng quát, toàn diện về quy trình hoàn công nhà ở.
Thứ nhất, những công việc chuẩn bị trước khi liên hệ cơ quan nhà nước xin hoàn công
- Xác định hiện trạng nhà xin hoàn công: Nhà ở xin hoàn công theo quy định tại Luật nhà ở 2014 phải là nhà ở đã hoàn tất việc thi công. Hoàn tất việc thi công ở đây là hoàn thành toàn bộ và đã nghiệm thu nhà ở chứ không chỉ là hoàn thành phần thô của công trình. Đối với bước này trong quy trình. Như vậy chủ nhà ở cần lưu ý khi kết thúc việc thi công thì cần phối hợp và yêu cầu nhà thầu thi công nhà ở phải có trách nhiệm hoàn thiện tất cả các công đoạn của việc thi công cũng như thu dọn hiện trường, lập bản vẽ hoàn công và chuẩn bị các tài liệu để phục vụ việc nghiệm thu toàn phần công trình.
- Chuẩn bị các giấy tờ cần thiết trong thủ tục hoàn công: Danh mục hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng nhà ở được ban hành kèm theo Thông tư số 05/2015/TT-BXD ngày 30 tháng10 năm 2015 của Bộ Xây dựng cũng là danh mục những loại hồ sơ để thực hiện việc hoàn công đối với một nhà ở. Chủ nhà cần chú ý những loại giấy tờ này. Trong bước đầu tiên của việc tự chuẩn bị thì yêu cầu đáp ứng đủ hồ sơ là một yêu cầu cực kỳ quan trọng. Các loại giấy tờ cần có trong hồ sơ bao gồm:
“1) Giấy phép xây dựng.
2) Hợp đồng xây dựng của chủ nhà ký với các nhà thầu khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát thi công xây dựng (nếu có).
3) Báo cáo kết quả khảo sát xây dựng.
4) Hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công xây dựng.
5) Báo cáo kết quả thẩm tra và văn bản kết quả thẩm định thiết kế bản vẽ thi công xây dựng.
6) Bản vẽ hoàn công (trong trường hợp việc thi công xây dựng có sai khác so với thiết kế bản vẽ thi công xây dựng).
7) Báo cáo kết quả thí nghiệm, kiểm định (nếu có).
8) Văn bản thỏa thuận, chấp thuận, xác nhận của các tổ chức, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (nếu có) về an toàn phòng cháy, chữa cháy; an toàn vận hành thang máy.”
Thứ hai, liên hệ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc hoàn công nhà ở
– Tại UBND quận, huyện: nhà ở riêng lẻ của người dân và các công trình xây dựng khác thuộc địa giới hành chính quận, huyện;
UBND xã: nhà ở riêng lẻ ở điểm khu dân cư nông thôn đã có qui hoạch xây dựng thuộc địa giới hành chính xã.
Thứ ba, hoàn tất nghĩa vụ thuế với nhà nước
Sau khi nộp hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền hoàn công sẽ gửi hồ sơ sang cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính của chủ nhà ở. Theo quy định hiện hành thì chủ nhà phải hoàn tất các thủ tục thuế xây dựng cơ bản đối với nhà ở riêng lẻ (trừ trường hợp được miễn), thực hiện đóng đầy đủ các loại phí liên quan đến thủ tục hoàn công. Sau đó nộp biên lai thu tiền thuế, phí tới cơ quan mà chủ nhà đã nộp hồ sơ xin hoàn công và chờ đợi thẩm định hồ sơ hoàn công để được hoàn công nhà ở.
Như vậy quy trình hoàn công nhà ở là một quy trình được bắt đầu từ chính sự chuẩn bị của mỗi chủ nhà. Đó phải là sự chủ động ngay từ khâu thiết kế, thi công nhà ở để đảm bảo các loại giấy tờ liên quan đến hoàn công đều tuân thủ đúng quy định. Và kết thúc của quy trình này chính là nhà ở được phép hoàn công.
Không có thời gian cụ thể cho việc thực hiện quy trình hoàn công nhà ở trên thực tế, bởi còn tùy thuộc vào từng trường hợp nhà ở trên thực tế. Tương ứng với đó là việc chủ nhà thực hiện quy trình này dễ hay khó phụ thuộc rất nhiều vào các kỹ năng tiếp xúc, liên hệ với cơ quan cũng như sự chuẩn bị đầy đủ và kỹ càng về hồ sơ hoàn công nhà ở.
Nhiều năm trong nghề, chúng tôi chứng kiến rất nhiều quy trình hoàn công bị kéo dài tưởng chừng không có hồi kết. Để tránh thực tế đó, rất cần sự đồng hành của những người có kinh nghiệm để cùng các bạn chung tay thực hiện thủ tục này.